لنډه کيسه به څنګه ليکو؟ کتاب ته يوه کتنه


  • 4 کاله دمخه (21/09/2020)
  • بختيار تلاش
  • 1311

 ژباړي ته په لاتیني (Translation) واي٬ مانا دا چې د یوې ژبي مفهوم و بلي ژبي ته را اړول دي . هغه موضوع یا مضمون چې په پره دۍ ژبې لیکل شوی وي ژباړن يې داسې ژباړي ٬ چې دغه په پردي متن کي نغښتی مفهوم د خپلې ژبې لوستونکو ته په هغه دود د ژبې ور څرګند کړي . دلته دژباړونکي د ژباړې څخه اصلي موخه داده٬ چې د پردۍ ژبې څخه هغه اند٬ اندېښنه او مفهوم د لیکونکي را واخلي او پخپله ژبه يې را واړوي او خپلو ژب ويوونکو ته يې ور وړاندي کړي .

دغه د ژباړن د ژباړې اصلي موخ ده، بله موخه د ژباړنې فرعي موخه ده . دلته ژباړن زیار باسي،چې د خپلې ژبي د ودې او پراختیا لپاره چې نوي اصطلاحات پیدا کړي او پخپله ژبه يې په یوه ښه مضمون راواړوي.
نو دا ځل د يوه همداسې ليکوال د کتاب په اړه معلومات درکوم،چې په ژباړه او لنډه کيسه کې ښه نوموتى ليکوال دى،راځئ چې د کتاب په اړه يې نور معلومات  په لاندې متن کې ولولو.

لنډې کيسې به څنګه ليکو؟
د عربي ژبې د تکړه ليکوال ښاغلي حسين القباني د ادبپوهنې له برخې څخه ګټور اثر دى،چې د تکړه ليکوال،ژباړن،شاعر او ژورنالست ښاغلي اجمل پسرلي له خوا  پښتو ژبې ته ژباړل شوى دى،چې د دانش خپرندويه ټولنې له خوانه په اخباري کاغذ په  ١٣٩ مخونو کې خپور شوى دى.

د کتاب په ډالۍ کې څه نه دي ليکل شوي.
ښاغلي پسرلي صيب د کتاب د سريزې په يوه برخه کې ددې کتاب په باب خپل نظر داسي ليکي:
((که څه هم د کيسې په اړه د ګوتو په شمار ډېرې ښې مقالې هم کښل شوي او په ادبي مجلو کې خپرې شوي دي،خو داسې احساسيږي چې زموږ کيسه ليکوال د کيسې د ليکلو لارښوونې ته په کنايي بڼه اړتيا لري.
نو ددغې تشې د ډکېدا په خاطر او د کيسې له اصولو او قواعدو سره دځوانو ليکوالو د اشنايۍ په هيله دا کتاب وژباړل شو،او په دې ژباړه کې مې څو ځايه د عربي مثالونو پر ځاى د لا وضاحت لپاره پښتو مثالونه وړاندې کړي دي،دغه مواردو ته په لمن کې اشاره شوې ده.
کتاب د لنډې کيسې په تقريباً دېرو خواوو مشرح بحث کوي، خداى دې وکړي چې ګران کيسه مين ترې ګټه واخلي))
د کتاب منځپانګه داسې ده،چې په کتاب کې د کيسې په اړه عمومي خبرې،د کيسې د موضوع د موندلو لارې چارې،د کيسې چوکاټ،پيل پاى،غوټه،کرکټر،نثري اسلوب او خبرې اترې يانې مکالمې،په اتو څپرکو کې هر يو بېل بېل تشريح شوي دي.له دې تشريحاتو څخه وروسته په نهم څپرکي کې په ترکيبي کيسې خبرې شوي دي،او له يوې مختصرې څېړنې وروسته په يوې لنډې کيسې کره کتنه کېږي،داسې چې له هرو څو جملو يا فقرو  وروسته ليکوال خپله تبصره ورباندې کوي،چې ښاغلى پسرلى صيب وايي که چېرې دغه ډول ګام په ګام تبصره او کره کتنه که زموږ په ادب کې دود شي،نو ښه به وي،او په دې کار سره کېداى شي،چې موږ به په راتلونکي کې ډېرې ښه لنډې کيسې ولرو.
د کتاب په لسم څپرکي کې ښاغلي ليکوال قباني صيب   چې ددې کتاب ليکوال دى،پر تحليلي کيسو غږېدلى،او د لا ښه وضاحت لپاره يې يوه په زړه پورې عربي کيسه را اخيستې ده،په يوولسم څپرکي کې ښاغلي قباني د کيسو په انتخابولو او چڼلو کې فال ته مخه کړې،پنځه نړيوالې کيسې يې را اخيستي دي،او په دغو کيسو يې لنډ بحث کړى دى،او پر ټولو يې تقريباً په يو ډول ځغلنده مثبت نظر تېر کړى دى.
په کتاب کې دکيسو د ليکلو په اړه مختلفې بحثونه شوي دي،تل په دې ټينګار شوى دى،چې کيسه مو بايد له خياله خالي نه وي،او هر څه چې وړاندې کوئ بايد منطق ولري.
په کتاب  کې د ژباړې  ټول  اصول او قواعد مراعت شوي دي،دغه کتاب به د کيسه ليکنې دفن په زده کړه کې  له موږ سره  مرسته وکړي،او په دې به مو وپوهوي،چې کاميابې کيسې ولې کاميابې دي؟
او د کمزرو هغو د کمزروۍ علت څه دى،په دغې کتاب کې د لنډ داستان ټول تکنيکونه بيان شوي دي.
په پاى کې  ښاغلي اجمل پسرلي ته،د اوږد او هوسا ژوند دعا کوو،او هيله مو داده چې،ددې اثر په څېر نور ګڼ ګټور توکي به پخپل قلم د پښتو ادب مينه والو ته وړاندې کړي.