سمسور

      ارزونه او ازموينه په دار المعلمينونو کې د څوارلسمو ټولګيو د زده کړيالانو لپاره هغه ګټور اثر دى، چې د ژباړې او څېړنې افتخار يې د خوږ ژبي شاعر، ليکوال، تکړه او وتلي ژورناليست ښاغلي استاد ضياالرحمن ((حسرت)) په برخه شوى، دغه اثر په ١٣٩٠ لمريز کال کې په ښکلي کاغذ او د ښه صحافت په لرلو سره  په ١٠٠٠ ټوکو کې د پنځه ايتا مخونو په خوا وشا کې د يار خپرندوى ټولنې له خوا  د چاپ په ګاڼه پسولل شوى. د پښتۍ او ډيزاين کارونه يې تکړه ډيزاينر رحمان الله بهير ترسره کړي او کمپوز يې په خپله ليکوال کړى، د دغه کتاب په خپرېدا سره د خپرندوى ټولنې دويم خپرنيز لړ بشپريږي.

ښاغلى حسرت دا اثر خپل  ګران پلار او ګرانې مور ته ډالۍ کوي، چې  د ځان اتلان يې بولي :

ډالۍ

    خپل زهير پلارجان او ارواښادې مورجانې ته چې زما اتلان دي، له مايې تيارې واخيستې او د رڼا په پلوشو يې ومينځلم، زما همدا شېبه يې دژوند يو ستر ارمان و، شکر دى چې  د ارمانونو څو غوټۍ خو يې وغوړېدې،ګل ورينې او معطرې وږمې يې ترې حس کړې او نور يې را څخه د تل لپاره مخه ښه واخيسته.

روح يې ښاد او پر ګور يې د انوارو باران.

    پر دغه کتاب درنو ليکوالانو لکه درانه استاد فضل ولي ناګار ، استاد محمد اصف صميم،پوهيالي شېرحسن کمالزي، پوهيالي ياقوت شاه افغانمل ښويالي محمد ناصر حليم او پخپله حسرت صيب سريزې او ليکنې کړي دي.

 

    ښاغلى استاد ناګار وايي،چې د دې اثر د ژباړې ژبه ډېره ساده او دومره روانه ده، چې مفهوم ته يې هيڅ ډول زيان نه دى اوښتى ((  له ښه بخته چې په ارزونه او ازموينه کې استاد حسرت مفاهيم پښتو ته داسې راړولي، چې ژبنې خوږلني او محاورې ته يې هېڅ زيان نه دى اړولى او يو داسې تسلسل يې ورکړى، چې ماناوې کتار کتار په يو ځانګړي نظم و دسپلين ذهن ته راځي لوستونکى له ځان سره روانوي او د منزلِ مقصود په څلي يې ودروي.

     ناګار صيب  د خپلې سريزې په يوه برخه کاږي، چې دا يوه څېړنه ده او ما تر اوسه په ارواپوهنه کې داسې ښکلى په ادبي اصولو او خوږو برابر اثر نه دى لوستى ((زما په نظر دا اثر ژباړه نه څېړنه ده، ځکه د ډېرو اثارو نه يې ګټنه کړې او څرنګه چې ښاغلى حسرت پر خپلې ژبې ډېر برلاسى ښکاري نو ځکه يې منځپانګه ګټ مټ خپل تصاحب او ملکيت ښکاري، د کتاب د ارزښت په باب همدوره ويلى شم، چې تر اوسه مې په ارواپوهنه کې داسې ښکلى په ادبي اصولو او خوږو برابر اثر نه دى لوستلى ))

    د لوړو او نيمه لوړو زده کړو د موسسو زده کړيالان د علمي اثارو د کمښت له ستونزو سره مخامخ دي، خو بيا هم ځېنو ځوانو کدرونو هڅه کړې ، چې دغه  ستونزې او تشې را ډکې کړي، همدې موضوع ته استاد محمد اصف صميم پخپله سريزه کې داسې اشاره کوي (( د دې هڅو په لړ کې يوه هم د ننګرهار د ښوونکو د روزنې د عالي موسسې د استاد ښاغلي ضياء الرحمن حسرت هڅه ده، چې د (ارزونه او ازموينه) په نوم يې د بېلابېلو نړيوالو معتبرو کتابونو نه پښتو ته ژباړل شوى دغه اثر دى، چې د ښوونکو د روزنې موسسې په درسي نصاب کې شامل دى))

    ښاغلى استاد صميم د ژباړې د ارونو او په ژباړه کې د امانت په اړه د خپلې سريزې په يوه برخه کې داسې کښلي ((  تر کومه ځايه چې د ژباړې خبره ده؛ نو د دې فن پوهانو ځنې ارونه وضع کړي، چې تر ټولو مهم يې ژباړونکي ته پر ژباړل شوې او ژباړل کېدونکې ژبه پوهېدل، په ژباړه کې امانت ساتنه، ساده او روانه ژباړه ده. چې ښاغلي حسرت هم دې برخې ته خورا پاملرنه کړې او پورتني ارونه يې تر ډېره په پام کې نيولي دي. ښايي ځينې نيمګړتياوې په کې موجودې وي؛ خو هره نوې هڅه له نيمګړتياو تشه نه وي))

پوهيالى شېر حسن کمالزى پخپله سريزه کې پر ښاغلي حسرت صيب د الله ج له خوانه د ښه استعداد پېزوينې اولورينې په اړه وايي (( پر درانه استاد حسرت صاحب  الله جل جلاله د پياوړي استعداد خپله لورېينه کړې ده، له ښاغلي استاد څخه مې ځانګړې غوښتنه دا ده چې يوازې په همدې اثر دې بسنه نه کوي، خپلو هېوادوالو ته په ښوونيزو او روزنيزو چاروکې دې نورې آسانتياوې هم برابرې کړي ))

پوهيالى ياقوت شاه افغانمل د دغه تدريسي کتاب په اړه پخپله سريزه کې ليکي ، چې په لومړيو کې يې پخپله همدا اثر د لکچر په ډول محصلانو ته تدريساوه (( استاد ضياء الرحمن حسرت ته  د لومړي سره ارزونه او ازموينه  د تدريس لپاره سپارل شوى و، چې په لومړي سر کې يې ورته لکچر نوټونه ترتيب کړي و او دا دى اوس د يو کتاب په توګه د چاپ په ګاڼه پسولل کېږي.

     د دې کتاب لومړۍ برخه د څوارلسمو ټولګيو  لومړي سيمستر او دويمه برخه يې د څوارلسمو ټولګيو په دويم سيمستر کې تدرسېږي په دې هيله چې دغه اثر زموږ د ښوونکو د ښوونيز او پوهنيز بهير ټولې نيمګړتياوې ورپوره کړي ))

يار خپرونديه ټولنه په خپل يادښت کې د دې اثر په اړه ليکي (( دا کتاب د ننګرهار په عالي دارلمعلمين کې د ښوونکيو روزونکي ښاغلي ضياء الرحمن حسرت د خپل څو کلن تدريس د تجربو په رڼآ کې ليکلى دى چې د هېواد هر ښوونکي او روزونکي لپاره يې لوستل او زده کول اړين دي، د دې لپاره چې په مسلکي او علمي لحاظ له خپلو زده کوونکيو څخه ازموينه واخلي او ارزيابي يې کړي ))

په کتاب کې ورستۍ سريزه د کتاب د ژباړن او څېړونکي ده،ښاغلى حسرت د خپلې سريزې په يوه برخه کې ددې اثر د برابرولو ماخذونه داسې په ګوته کوي (( ما د دې اثر په ترتيب کې تر ډېره بريده د ډاکتر علي اکبر ((سيف)) له اثر (اندازه ګيرى، سنجش و ارزشيابى اموزشى)، د ښاغلي ډاکتر حمزه ((ګنجي)) له اثر (روانشناسي عمومي) چې په ١٣٨٥ل کال په ايران کې د ساوالان په نامه يوې ادارې خپور کړى دى، دا راز د اغلې ډاکترې پروين ((کديور)) له اثر (روانشناسي تربيتي) چې په ١٣٨٥ لمريز کال د ايران د فرهنګ او اسلامي ارشاداتو وزارت له لوري چاپ شوى او  د دوکتور کيامنش له اثر (ارزشيابى اموزشى) چې  په ١٣٨٨ لمريز کال په ايران کې چاپ شوى ګټه پورته کړې  چې د همدې ښاغليو درسي پياوړتيا زه د دې اثر ليکلوته وهڅولم ))

ښاغلى حسرت وايي، له کومو اثارو نه چې ما ددې کتاب په برابرولو کې ګټنه کړې ، ټول يې د ايرانۍ ژبې د معتبرو ليکوالو ارزښتمن اثار دي او تر ډېره دغه اثار په ايران کې زده کړيالانو ته تدريس شوي هم دي (( دغه اثر چې له بېلابېلو ايراني درسې آثارو  څخه ژباړل شوى اثر دى؛ په همدې اساس ما هم غوره وګڼله  چې که ژباړې هم وي نوله ځينو باوري اثارو څخه دې وي چې په راتلونکي کې تر يوه بريده مو درسي ستونزو ته د پاى ټکى کېږدي، له کومو يادو شويو آثارو څخه مې چې ګټه پورته کړې دا ټول د ايران  په هېواد کې د ښوونکو د روزنې په عالي موسسو کې د درسي آثارو په توګه  پېژندل شوي دي او ليکوالان يې په ايرانۍ ټولنه کې د خورا درنښت او باور وړ ليکوالان دي، د نوموړو ليکوالانو دغه ارزښتمن آثار په ايرانۍ ټولنه کې د ښوونکو د روزنې او په پوهنتونونوکې د محصلينو د روزنې لپاره تدريسېږي ))

د دغه  کتاب په يوه برخه کې د ارزونې او ازموينې د توپيرونو په اړه لولو:

ارزونه يو نارسمي عمل دى او ازموينه يو رسمي عمل دى، يانې ازموينه رسمي مراحل په بر کې نيسي او ارزونه پرته له دې تر سره کېږي.

ارزونه برياليتوب او ناکامي نه لري او ازموينه هم کاميابي لري او هم ناکامي.

     د دغه اثر مطالعه ښوونکو او هغو محصلينو ته اړينه ده، چې غواړي په راتلونکي کې د ښوونکي په حيث دنده ولري،ځکه چې په دې اثر کې ټولې هغه لارې چارې او تخنيکونه ښودل شوي، چې څنګه له خپلو زده کوونکو ازموينه واخلو او يا يې ور ارزوو؟

     دغه ګټور اثر د درېيو څپرکو درلودونکى دى، په لومړي څپرکي کې يې ارزونه، د درسي بهير ارزونه ، ارزونې ته نږدې مفاهيم ، د ارزيابۍ ارونه ، د ارزونې اهداف او په ښوونه او روزنه کې ارزونه  په د ويم  څپرکي کې يې احصائيه ، ازموينه او د ارزونې ډولونه او په تدريس کې  د ارزونې او ازموينې ارزښت او په وروستي يا په درېيم څپرکي کې يې ازموينه، د ازموينې او ارزونې تر منځ توپيرونه ، د ازموينې موخې د ازموينې ډولونه ،  خلاص ځوابه ( مقالوي) ازموينې ، ديوې ښې مقالوي ليکنۍ ازموينې د جوړولو اصول، د مقالوي ليکنۍ ازموينې د کارولو ځايونه ، د مقالوي ليکنۍ ازموينې ډولونه ، مقالوي ګړنۍ ( شفاهي ) ازموينې ، تړلي ځوابه يا عيني ازموينې ،د تړلي ځوابه ازموينې ډولونه، سمې او نا سمې ازموينې، پرتليزې ( مقالوي) ازموينې ،څو ځوابه ازموينې ،خانه خالي ازموينې ، ارزونې او ازموينې ته اړوند وړانديزونه او د ازموينې ډولونه د يو جدول په بڼه بېلابل عنوانونه او موضوعات تر څېړنې لاندې نيول شوي او پرې پراخه بحث شوى.

 په کتاب کې يوه ښه ښېګڼه لکه د نورو تدريسي کتابونو په څېر داده،چې د هرې موضوع په پاى کې د موضوع اړوند تمرين راغلى ، چې د لوستونکي لپاره ډېر ګټور تمامېداى شي.

د کتاب په لومړيو مخو نو کې په کتاب کې د شاملو موضوعاتو لپاره ځانګړې فهرست هم موجود دى، چې له لوستونکي سره د موضوع په پيدا کولو کې مرسته کولى شي،د کتاب په وروستۍ پښتۍ د ښاغلي حسرت پېژندګلوي هم شامله ده.

ښاغلى حسرت له خپلو درنو استادانو او ملګرو ځېنې مننه کوي،چې ددغه کتاب په برابرولو کې يې ورسره مرستې کړي دي.

په پاى کې له ښاغلي استاد ضياء الرحمان حسرت نه نړۍ مننه، چې د نيمه زده کړو  محصلينو او د کتاب مينه والو ته يې دا ارزښتمن کتاب د چاپ په ګاڼه ښکلى کړى، موږ هم ورته په خپل وار سره مبارکي وايو او د ده نورو ښو اثار په تمه يو.