سمسور

شاید نکته ترسناکی که ما در جریان سفرمان از مقامات پاکستانی و افغان شنیدیم، این باشد که افغانستان یک بار دیگر پناه‌گاه گروه‌های تروریستی خارجی از جمله گروه بی رحم دولت اسلامی (داعش) می‌شود. 

با وجود این که بسیاری از کشورهای منطقه در حال هرج و مرج است، چند متحد امریکا اراده سیاسی، حمایت عمومی و نیروهای زمینی برای مبارزه با تروریزم دارند؛ اما افغانستان یک استثنای قابل توجه است. 

سال گذشته انتقال قدرت سیاسی و امنیتی به حکومت وحدت ملی به رهبری اشرف غنی، رییس جمهور و عبدالله عبدالله، رییس اجراییه و مسوولیت‌های امنیتی به نیروهای افغان صورت گرفت؛ اما خروج همزمان 120 هزار نیروی ایتلاف و کاهش چشمگیر کمک‌های نظامی و غیرنظامی باعث بحران اقتصادی شدید شد. 

پس از انتقال مسوولیت‌های امنیتی، نظامیان پاکستانی عملیات نظامی را در وزیرستان شمالی راه اندازی کردند و هزاران شورشی را به سوی مرزها فراری داندند، آن هم در زمانی که نیروهای افغان کمترین توانایی را برای مدیریت آنان داشت. بسیاری از این شورشیان به شمال افغانستان که از مدت‌ها یک منطقه نسبتاً آرام بود، انتقال کردند. 

افغان‌ها که از مدت‌ها به این سو در تلاش مبارزه با طالبان بودند، اکنون مشغول مبارزه با جنگجویانی اند که از سراسر آسیای میانه، پاکستان، قفقاز و شرق میانه به این کشور آمده اند - چیزی که در برنامه‌ی انتقال مسوولیت‌ها پیش بینی نشده بود. 

افغان‌ها شجاعانه می‌جنگند؛ اما تلفات سنگینی بر می‌دارند. 

پیش دستی کردن غنی در برابر پاکستان به طور چشمگیری باعث بهبود روابط میان دو کشور شده بود، حداقل تا پیش از حملات هفته گذشته. این ابتکار عمل بعد از آن صورت گرفته بود که پاکستان پس از حمله به مکتبی در پشاور، در اوضاع وخیمی به سر می برد. 

این حمله و تلاش‌های غنی برای بهبود روابط، به نظر می‌رسید که پاکستان را متقاعد کرده تا از پروسه‌ی صلح افغانستان و مذاکرات مستقیم طالبان با حکومت افغانستان حمایت کند. 

تازه‌ترین جلسه که در 7 جولای در مری آباد پاکستان با نظارت چین و امریکا برگزار شد، می توانست روند مصالحه را کامل کند. ما معتقدیم که تلاش طالبان برای گرفتن قدرت داخلی و حملات اخیر مسایل را به تاخیر می اندازد، شاید برای چندین ماه، اما فرصت مذاکرات را از بین نمی برد. 

به نظر می‌رسد پاکستان اکنون قبول کرده است که به یک افغانستان با ثبات نیاز دارد که پناه‌گاه امن تروریستان نباشد. 

همان گونه که یک مقام ارشد حکومت افغانستان به ما گفت: "تحریک طالبان پاکستان مسایل را برای پاکستان تغییر داده است، هر اندازه که پاکستان از شبکه‌ی حقانی و طالبان برای ضعیف کردن حکومت افغانستان استفاده کند، به همان میزان در افغانستان پناه‌گاه‌های امنی برای آنان خواهد بود تا پاکستان را هدف قرار دهند."

پاکستان به گونه‌ی روشن می‌خواهد پروسه‌ی صلح را کنترول کرده و نفوذ خود را بر طالبان حفظ کند. 

به نظر می‌رسد که طالبان زیر فشار اند، پاکستان آنان را برای رفتن به میز مذاکره زیر فشار گرفته است و نیروهای امنیتی افغان نیز سقوط نخواهد کرد، آن گونه که بسیاری‌ها انتظار دارند پس از خروج نیروهای ایتلاف. اعلام خبر مرگ ملا محمد عمر- دو سال پس از وقوع آن- نه تنها باعث افزایش و تشدید اختلافات داخلی می‌شود، بلکه مشروعیت جنبش را تضعیف می کند با مطرح شدن این سوال که این گروه به سادگی عامل پاکستان است و آمدن داعش نیز یک رقیب بالقوه خطرناک را معرفی می‌کند.

دولت افغانستان نیز با استفاده از این تحولات باید فراخوان خود را تجدید کرده و از طالبان بخواهد که شورش را رها کرده و به صلح بپیوندند. با این حال با پاکستانی‎‌ها و افغان‌هایی که ما صحبت کردیم، معتقدند که پروسه صلح باید دنبال شود، با وجود شک و تردیدهایی که نسبت به موفقیت آن وجود دارد. 

موفقیت تا حد زیادی بستگی به این دارد که حکومت وحدت ملی می‌تواند کارایی خود را بهبود دهد، با مردم ارتباط موثر برقرار کند، رشد اقتصادی را افزایش دهد و امنیت را برقرار کند؛ اما امریکا و دیگر دوستان افغانستان می‌توانند چهار گام را بردارند.

1. امریکا و جامعه‌ی بین المللی فشارهای دیپلماتیک را بر پاکستان افزایش دهد تا عناصر طالبان را به میز مذاکره آورده و با حکومت افغانستان صلح کند. 

2. ارایه محرک‌های اقتصادی کوتاه مدت با تمرکز بر ایجاد فرصت‌های کاری در ترکیب اصلاحات دولتی. اعتماد عمومی بهبود داده شود، زیرا بهبود اقتصادی به بهبود حکومت و امنیت بستگی دارد. 

3. ادامه کمک‌های مالی فعلی به نیروهای افغان همراه با تمدید ماموریت امریکا برای آموزش، مشاوره و کمک به این نیروها. این مراحل برای حفظ هر دو، روحیه نیروهای افغان و فشار نظامی که به آوردن طالبان به میز مذاکره کمک می کند، نیاز است.

4. توسعه طرح مبارزه با تروریزم افغانستان- با حمایت نهادهای اطلاعاتی امریکا، نظارت، شناسایی و حمایت هوایی- به منظور پناه ندادن به گروه‌های تروریستی درمنطقه و افغانستان و تشویق کردن به صلح. 

ما خواستار بازگشت به عملیات نظامی امریکا نیستیم؛ اما پیشنهاد ما حضور نظامی امریکا در سطح کنونی است تا حضور یک هزار نظامی پس از سال 2016. 

ما باور داریم که با وجود همه چالش‌ها، صلح در افغانستان آمدنیست؛ اما افغانستان و امریکا باید سهم‌شان را ادا کنند.

واشنگتن پست - نویسندگان: "استفان ج هدلی" و "اندرو وایلدر"

سرخط ورځپاڼه