سمسور

چنان چه می‎دانیم، شبکۀ القاعده، طالبان و دیگر گروه‎های تروریستی، با مرگ رهبران و موسسان شان یکی به تعقیب دیگری رو به مضمحل شدن است. گروه‎های تروریستی نوظهوری مثل گروه داعش و "کماندوهای اسلامی" هم پس از این، مجال نخواهند یافت جای خالی گروه‎های تروریستی متلاشی شده و یا در حال فروپاشی را پر کنند. این وضعیت پاکستان را ناگزیر خواهد ساخت به جای ترویج خشونت و هسته‎گذاری گروه‎های تروریستی، بنای صلح و زندگی مسالمیت‎آمیز در منطقه را تهداب بگذارد.

اصرار و پافشاری پاکستان بر سیاست هراس‎افگنی، سرانجام، همکاران و حامیان منطقه‎ای و بین‎المللی آن را مجبور کرد از آن انتقاد کنند. چین که یکی از دوستان سیاسی و شریک بزرگ اقتصادی پاکستان در منطقه است، چندی پیش، خاطرنشان کرد که اسلام‎آباد نباید زمان مناسب برای آوردن صلح در افغانستان را هدر بدهد. مقامات چینی به جانب افغانستان اطمینان داد که اسلام‎آباد را برای همکاری در پروسۀ صلح افغانستان تشویق خواهند کرد. این کشور به خوبی می‎داند که جنگ جاری در افغانستان به نفع همسایگان آن و کشورهای منطقه نیست. از این رو، بارها تلاش کرده است راه حلی به هدف پایان این جنگ جستجو و ارائه کند.

امریکا که یکی از حامیان بین‎المللی پاکستان است و سال‎ها با اسلام‎آباد رابطۀ نزدیك سیاسی داشته است، اکنون دل خوشی از سیاست‎های هراس‎افگنانۀ این کشور در منطقه ندارد. سوزان رایس، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، در سفری به پاکستان به مقامات این کشور گفت: "از اقدامات هراس‎افگنانۀ اسلام‎آباد در خاک افغانستان" نگران است و مخالف تداوم این سیاست در آینده می‎باشد. پیش از این، کنگرۀ امریکا با لغو طرح کمک بیش از یک میلیارد دالر این کشور به هدف مبارزه با تروریزم به پاکستان، اعلام داشت که کمک‎های مالی واشنگتن به اسلام‎آباد در این بخش (مبارزه با تروریزم) نتیجۀ معکوس داشته است. 

از سوی دیگر، تحریم کالاهای پاکستانی از سوی تاجران افغانستان و خودداری افغان‎ها از مصرف کالاهای پاکستانی، فشار دیگری است که می‎تواند ماشین تولید تروریزم در پاکستان را از حرکت باز دارد. این اقدام تا حد زیادی روی تولیدات داخلی و صادرات پاکستان تأثیر منفی گذاشته و اتحادیه‎های تجارتی و صنایع تولیدی پاکستان را در برابر سیاستمداران و کارگزاران سیاسي این کشور قرار داده است. مقامات اسلام‎آباد حالا ناگزیر هستند برای فعال نگه‎داشتن چرخۀ تولیدات خود و کاهش فشارهای ناشی از تحریم افغانستان، سیاست هراس‎افگنی و مداخله‎جویانه‎اش را در قبال افغانستان بازنگری کنند. تداوم این فشار می‎تواند از یک‎طرف به رشد تولیدات داخلی افغانستان و توسعۀ روابط اقتصادی کابل با دیگر کشورها کمک کند و از سوی دیگر، صحنۀ بازی با ابزار تروریزم و هراس‎افگنی را برای پاکستان تنگ‎تر کند.

در کنار این، حذف اسلام‎آباد از مذاکرات آتی صلح میان دولت افغانستان و طالبان، نشانگر اوج ناامیدی و نارضايتي افغان‎ها و حکومت وحدت ملی از مقامات پاکستان است. در صورتی که در مذاکرات آتی صلح، اسلام‎آباد نتواند اشتراک کند، نقش آن به عنوان "کلیددار صلح" در افغانستان کاملاً از خاطرۀ تاریخ محو خواهد شد. گفتگوی رودرروی گروه در حال احتضار طالبان با مقامات افغان، بدون میانجی‎گری اسلام‎آباد، می‎تواند پاسخ دندان‎شکن به کسانی باشد که هنوز فکر می‎کنند سیاست هراس‎افگنانه برای پاکستان سودآوری سیاسی و اهمیت حیاتی دارد. 

با مطالعۀ موضع انتقادی کشورها در قبال پاکستان و همچنین فرسایش و پوسیدگی گروه‎های هراس‎افگن نظیر شبکۀ القاعده و طالبان، به این نتیجه می‎رسیم که پاکستان در دقایق پایانی بازی با ابزار تروریزم و هراس‎افگنی در افغانستان و منطقه قرار دارد. این کشور برای بقا و حفظ همکاران و دوستان منطقوی و بین‎المللی‎اش و همچنین به خاطر تقویۀ بنیه‎ها و تأسیسات اقتصادی خود ناگزیر است از بازی با ابزار تروریزم و هراس‎افگنی دست بکشد. اگر چنانچه بازی دوگانه و فریبندۀ پاکستان در قبال تروریزم و امنیت منطقه‎ای همچنان ادامه یابد، حیات آن، زیر فشارهای بین‎المللی و داخلی، در معرض خطر واقع خواهد شد؛ اتفاقی که می‎تواند مایۀ دردسرهای زیادی برای دولتمردان آن در آینده باشد.

سرخط ورځپاڼه