سمسور

هشدارهای موجود در خصوص بروز توفان و یا سیلاب در کشور نگرانی‌هایی را در میان مردم برانگیخته و یکبار دیگر افکار عمومی را متوجه آمادگی‌های دولت برای مبارزه با حوادث طبیعی متمرکز کرده است. مسوولان در اداره‌ی مبارزه با حوادث طبیعی گفته اند که آمادگی‌های لازم را روی دست گرفته اند و در صورت بروز توفان و یا جاری شدن سیلاب‌ها، آماده‌ی کمک رسانی به مردم می‌باشند.

مساله‌ی مبارزه با حوادث طبیعی همواره در کشور مطرح بوده است. هرچند در افغانستان حوادث طبیعی زیاد رخ نمی‌دهد، اما با این‌هم، رخدادهای طبیعی سالانه جان ده‌ها تن را در کشور می‌گیرند. در طول سال‌های گذشته، به دلیل ضعف دولت و عدم دسترسی نهادهای کمک کننده به نقاط آسیب پذیر، امکان کمک رسانی به بسیاری از جاها وجود نداشت. طی سال‌های اخیر با وجود پیشرفت‌های قابل ملاحظه در این زمینه، هنوز هم این مشکل به گونه‌ی کامل رفع نشده و نهادهای کمک کننده و اداره‌ی مبارزه با حوادث طبیعی آمادگی لازم برای شرایط اضطراری را ندارند.

بخش عمده‌ی مشکل در این زمینه اینست که دولت به تنهایی منابع مالی کافی در اختیار ندارد تا با دست باز در جهت مبارزه با حوادث طبیعی در کشور عمل نماید. بخش عمده‌ی بودجه اختصاص داده شده در این زمینه از سوی کشورهای خارجی و نهادهای کمک کننده بین‌المللی تامین می‌شوند. هرچند این کمک‌ها برای رسیدگی به افراد آسیب پذیر مفید اند، اما نمی‌تواند دولت را برای یک سیاست گذاری مشخص در این زمینه کمک کند. این کمک‌ها اکثراً موردی بوده و به شکلی پس از وقوع حادثه در اختیار نهادهای مسوول قرار می‌گیرند. بنابراین، نهادهای کمک کننده و اداره‌ی مبارزه با حوادث در این زمینه به نحوی منفعلانه عمل می‌کنند و همواره پس از بروز بحران یا یک حادثه‌ی طبیعی اقدام می‌کنند. چنین چیزی از یکطرف باعث عدم شکل گیری یک استراتیژی جامع برای مبارزه با حوادث طبیعی در کشور می‌گردد، از طرف دیگر باعث آسیب پذیری بیشتر مردم در اثر بروز حوادث طبیعی می‌شود.

مبارزه با حوادث طبیعی در بسیاری از کشورها جزو اولویت‌های دولت‌ها محسوب می‌شود. دولت‌ها بخاطر این‌که بتوانند شهروندان شان را از آفت‌های ناشی از حوادث طبیعی مصوون نگهدارند سرمایه‌های هنگفتی را در این زمینه به مصرف می‌رسانند و اداره‌های فعالی را در این زمینه ایجاد می‌کنند. در کشورهای که بیشتر در معرض وقوع حوادث طبیعی قرار دارند سلسله سازمان‌هایی در این زمینه فعالیت می‌کنند تا به محض امکان بروز رویدادهای طبیعی، آن را مهار کنند یا حداقل خسارات ناشی از آن‌را کاهش دهند. اما در افغانستان به‌رغم آسیب پذیری بیشتر مردم، به نظر می‌رسد کارهای بنیادینی در این زمینه صورت نگرفته و اداره‌ی مبارزه با حوادث طبیعی از امکانات و ظرفیت‌های لازم برای مبارزه با این پدیده برخوردار نیست.

هرچند کشورما خوشبختانه در یک منطقه‌ی نسبتاً مصوون کره‌ی زمین قرار دارد و به لحاظ جیوگرافیکی و ساختارهای ارضی، کمتر در معرض حوادث مرگبار طبیعی قرار گرفته است، اما این به معنای آن نیست که این مساله را در سیاست‌های کلی کشور مغفول نگهداشت و نسبت به آن بی‌توجه بود. خطرات ناشی از حوادث طبیعی به شکل بالقوه در سراسر کره‌ی زمین وجود دارد و ابعاد آن نیز گسترده و متنوع است. بنابراین، وقوع آن در هر نقطه‌ی جهان متصور است و می‌‌تواند یک‌شبه، سرنوشت تلخی را برای بشر در هر نقطه‌ی کره‌ی زمین به وجود آورد. بنابراین، نسبت به آن نباید بی‌توجه بود و دولت باید مبارزه با حوادث طبیعی را به یک اولویت تبدیل نموده و نهادهای قوی و موثری را در این زمینه ایجاد کند.

با توجه، به گستردگی فقر، فقدان زیرساخت‌های لازم، عدم آگاهی مردم و مشکلات امنیتی و صعب‌العبور بودن راه‌های مواصلاتی در افغانستان، کوچکترین حادثه‌ی طبیعی می‌تواند پیامدهای ناگواری را به دنبال داشته باشد. با این وصف، عملکرد واکنشی، بر گستردگی ابعاد فاجعه می‌افزاید و خوب است نهادهای مسوول اقدامات پیش‌گیرانه‌ای را برای مبارزه با اثرات مرگبار و منفی حوادث طبیعی در کشور روی دست گیرند.