سمسور

گاهی که شنیدم رییس جمهور اشرف غنی احمدزی با شنگولِ بالِ شکسته‌ی «حکومت وحدت ملی» به مناظره خواهد پرداخت، سبب اسف و دریغ گردید. حرف روی آرایه‌ی چنین مناظره نیست، درون‌مایه‌ی بگومگو با تاج‌دار سپیدار اما، در آوند آلوده‌ی بی‌برنامه‌گی «حریف» و آغشته‌گی به شلخته‌گی مدهش این کاروان‌سرا، حضور مردان بزرگ و هدف‌مند کشور در چنین عروسک‌بازی‌های مهندسی‌شده و بی‌جوهر را منتفی می‌سازد.
مناظره با کی؟ در چه فصل و باب؟ پیرامون کدام سرفرازی؟
در چهار هفته‌یی‌که من در کشور به سر می‌برم، آن‌چه به آن کارزار انتخاباتی نام گذاشته اند، در ظرف قلقله‌های بدآهنگ و سخره‌ی ارباب زیاده‌گو و بی‌تدبیر، سبب دل‌سردی و سرگرانی می‌گردیده است. در هاله‌ی دودآگین قیل و قال‌های پیشاانتخاباتی، ارائه‌ی برنامه‌ها و نسخه‌ها و نشانی‌کردن اهداف اجتماعی-اقتصادی، سیاسی، فرهنگی... تیم‌های انتخاباتی، جا برای فرهنگ کوچه و کاربرد ادبیات ولنگار و یورش بالای سجیه و فردیت رییس جمهور خالی نموده، کرته و شلوارپوشان قیمتی‌ترین فروش‌گاه‌های اروپایی در پناه سخیف‌ترین زبان و کثیف‌ترین برهان، روی ایده‌آل‌های مردم‌سالاری، پالوده‌گی زبان و اخلاق گفتمان تف می‌اندازند.
مناظره با کی؟
در فهرست نامزدان ریاست جمهوری، به ویژه برآمدهای پیشاانتخاباتی شان هنوز یلی سرنه‌کشیده است تا با ابزار حکمت و فرنود برنامه‌ی مستدل و فراگیر تیم دولت‌ساز را به چالش کشد. کسانی که در تبِ مناظره با رییس جمهور غنی می‌سوزند، تا همین لحظه، به جای نقد سازنده‌ی برنامه‌ی انتخاباتی تیم یادشده، به قد و قامت رییس جمهور، سجیه‌های خداداد وی، لغزش‌های گفتاری و کاستی‌هایی از همین طول و عرض پرداخته، برخی با اداهای کریه و انداز‌های قبیح، تا مرز یک موجود بیابانی و یک تهمتن ولگرد سقوط می‌کند. مناظره با چنین چهره‌ها، پیش از همه، جوهر مردم‌سالاری و اخلاق کارزار انتخاباتی را زخم می‌زند.
مناظره با کی؟
داونده‌های رسیدن به ارگ، همان‌هایی‌که از بام تا شام به عیب‌جویی داده‌گی‌های هستاری رییس جمهور غنی سرگرم‌اند و با دریده‌گی به چشم خلق خدا خاک می‌پاشند، از نژاده‌گی گفتمان رسالت‌مند و شایسته‌گی نشستن در برابر یک تیم هدف‌مند و کاردان تهی اند. مناظره با هر لاف‌زن، هر چلچله‌باز، هر دروغ‌گو، هر عوام‌فریب، هر آدم‌کش، هر باغی، هر چورگر چونی و آبروی بحث‌های سراسری افغانی و گفت‌وگوهای مبرم وطنی را خدشه‌دار و بی‌اعتبار می‌سازد. در میان فهرست آقایان نامزد من هنوز پهلوانی را نه‌یافته‌ام که در بیان شفاف و بی‌ریای برنامه‌ها و چشم‌داشت‌های خویش برای التیام زخم‌های افغانستان، بر آقای اشرف غنی و باورهای سازنده‌اش پیشی گیرد. نشستن با چنین آدم‌ها به معنی بادکردن کاه بی‌دانه است.
مناظره با کی؟
آنانی از زمره‌ی نامزدان کرسی ریاست جمهوری شایسته‌گی مناظره‌ با رییس جمهور غنی را نه‌دارند که شهامت و صراحت نام‌گرفتن کرده‌گی‌های خود را در متن پنج سال «حکومت وحدت ملی» نه‌داشته، ناکاره‌گی و ادای نقش خراب‌کارانه و سدکننده‌ی خویش را به یاری عیب‌جویی‌های بازاری، کنایه‌های ارزان، ایما‌های بی‌مقدار و شوخی‌های هرزه تعریف می‌کنند. افغان‌ها پیش از گوش‌دادن به نیش‌خند و زهرخند بی‌مایه‌ی چنین چهره‌ها آرزومند شنیدن گزارش کرده‌گی‌های این تازه‌‌به‌دوران رسیده‌های «جهاد» و اسلام سیاسی می‌باشند. مناظره با کسی که طی پنج سال شکم‌اندازی بالای پنجاه فیصد حاکمیت دولتی پشیزی برای افغانستان خونین انجام نه‌داده و سرگرمی‌اش در کنار سبوتاژ دولت‌داری فقط خرید و جمع‌آوری نفیس‌ترین و قیمتی‌ترین کرته و ایزار از بازارهای غرب بوده است، توهین به گفتمان مدرن است.
و در فرجام،
من بار دیگر به درایت و هوش‌مندی رییس جمهور غنی باورمند شدم که به چنین مناظره‌ها که بی‌مایه‌گی آن از آغاز اظهر من‌الشمس بود، پشت پا زد و نه‌خواست که با کسی داخل گفتمان شود که در چانته برای افغانستان زخمی و مردم دردمندش چیزی برای تعریف و تفسیر نه‌دارد، مگر بزله‌گویی و هرزه‌پردازی!

کابل
۱۷ سپتمبر ۲۰۱۹