پښتو ژبه او ادب
پښتو نوېزونه او ستونزې يې
سره له دې چې په پښتو کې د نوېزونو تاريخ پخوانى دى، چې پوهان يې تر خيرالبيان پورې رسوي؛ خو د شلمې پېړۍ په سر کې "مرکه د پښتو" نوېزونو ته په ماډرنه مانا پاملرنه وکړه، چې ورپسې پښتو ټولنې د کره املا په پرتله کمه وپالله او ښايي همدا لامل و، چې هغه وخت د...
د فولکلور پوهنې د بحثونو لړۍ
ثقافت، کلچر، تهذیب، تمدن، موډرنېزم، موډرنټي او پوسټ موډرنیزم پیلیزه کولتور، فرهنګ، ثقافت، کلچر، تهذیب او تمدن هغه نومونه دي چې یو له بله سره اړیکه لري، د ژوند په بېلابېلو پړاوونو کې یو بل ته خپل ځای پرېږدي، خو یو هم له منځه نه ځي، هر پرونی تو...
شیدا او پښتو کړنومي
کړنومي یا مصدرونه د جملې په رغښت کې بې ونډې نه دي او که په ځینو جملو کې یې را نه وړو، نه بشپړیږي. مثلا که وایو چې: "شعر لیکل لوی ریاضت غواړي" نو په دې جمله کې " لیکل" پښتو کړنومی یا مصدر دی، چې د خبرې په بشپړتابه کې راسره مرستندوی تمام شو. مصدر...
سربلونه ولي له خپلواکو کلمو سره پیوست وليکو؟
سربلونه، سرینه، پیشینه یا (Prepositions) د کلام هغي برخي ته وایي چي خپلواکه مانا نه لري او د خپلواکو مورفیمونو څخه مخکي د ارتباط لپاره لیکل کېږي. بل دا چي په فونولوژۍ کي فونيمونه پر دوو ډلو وېشل کېږي چي يو ځنځيري يا (Segmental) او بل ناځنځيري (Supra...
پښتو- پارسي فونيمي اوگرافيمي انډولونه
ودود. ځار پښتو- پارسي فونيمي اوگرافيمي انډولونه په سر كې له گران استاد ډاكټرمجاوراحمد زيارځنې مننه كوم، چې له ډېرو بوختياوو سره، سره يې راته دسمون لپاره څو يادښتونه راوليږل . دا ليكنه مې د پارسي او پښتو په وييونو كې دغږيز (فونيمكي)اوښت...
نوملړونه يا ويي ټولگې (لغوي گروپونه ) دويمه برخه
(nomenclature categories) خپلوان، کورني لوښي لرگي (اثاث البيت،اثاثيه)... (nomenclature categories) دويمه برخه کورني لوښي لرگي (اثاث البيت،اثاثيه)- (فرش و پوشاک) کټو، کونډۍ،کټ، پوزی، اغوستن، نيمسی، ټ...
نوملړونه يا ويي ټولگې (لغوي گروپونه )
(nomenclature categories) د نورو پرمختيايي ټولنو د ژبو غوندې زموږ پښتو هم له خپلې افغاني او بيا پښتني ټولنې له پرلپسې ټولنوټيز (اجتماعي- اقتصادي) او هممهاله علمي- فرهنگي پرمختيايي بهير سره د همغږۍ لپاره، زازو اړه ده چې ورځ...
خراسان، خوراسان Xvar-āsan>Xor-āsān
ايا (خراسان) له خپل لنډ تنگ نومولي (مسما) سره د ((آريانا-افغا نستان)) د منځمهال پېر هېوادنی نوم کېدای شي؟ له وييز(لغوي) او بيا آرپوهيز (ريشه شناختی) پلوه خراسان يا خور اسان د يوه زاړه تړښتي ويي(واژۀ ترکيبی) په توگه د(لمراسمان= لم...
اطلس هېواد او سمندر(المغرب او اتلانتيک)
د المغرب (مراکش) يونليک: المغرب (موراکو)، يا په غلط مشهور نامه (مراکش) يو شمال- لويديز افريقايي ټولواکی اسلامي هېواد دی. سوېل او سوېل ختيځ ته يې لويه سارا اواړوندمديتراني هېوادونه (الجزاير، موريتانيا، تونس، ليبيا ...) ټيکاو لري او ...
د (( يوې کره ليکنۍ پښتو)) پر بهير د ٌغلط مشهورو ٌ ناوړه اغېزه
ښاغلواو اغلو ليکوالو او رسنوالو! د پارسي ٌ تا ٌ تراغېز لا ندې د(چې) پرځای ( څو- ترڅو...) مه کاروئ،او دٌ ازٌ تر اغېز لاندې د ٌ د ٌ پرځای( د څخه: هرکلی، کتنه، ملاتړ، دفاع، مخنيوی...) ! ژبه او ژبني توکی يا يوونونه (واحدونه) له غږونو ن...