تاريخي ليکنې
د پنجدې او ډیورنډ استعماري کرښې په اړه د یو شمېر سوالونو تاریخي ځوابونه
ایا دغه کرښه نړیوال حقوقي ارزښت لري؟ که یې لري د څومره وخت له پاره ؟؟ امیر عبدالرحمن خان دغه کرښه له چا سره لاسلیک کړه او هغه اسناد اوس چېرته دي ؟ ایا پاکستان د برېتانوي هند میراث خور ګڼلی شو چې یو شمېر لیکوال دېته لمن وهي چې ګنې پښتونخوا ل...
پنجشېر (بنجهار،بنجهېر)
لرغونپوهانو څرګنده كړې چې اوسنى پنجشېر د"پنتهېر" (پنځه نهره يا روده) اوښتې بڼه ده او دغه نوم ان د احمد شاه ابدالي په زمانه (د18 پېړۍ تر پايه) كې هم په همدغه ليكدود كښل شوى دى.نوم وركي جغرافيه پوه په "حدودالعالم" كې ويلي دي چې &quo...
كابل ::: دتاریخي جغرافيې څرنګوالی له کتاب څخه
كابل اوسنى سيند د ريګويدا په سرودونو كې د " كوبها " په نوم ياد شوى دى او په ځنې متونو كې بيا د "كوفن" او يا د "كوفس" په نوم هم راغلى دى هيرودت بيا "كسپاتيروس" ياد كړى دى او همدارنګه د "كاوفو"، "ك...
پروان (پروانتا)
پروان د افغانستان له مشهورو ولايتونو څخه ګڼل كيږي ولې هغه مهال يې شهرت لا زيات شو چې د نړۍ ستر فاتح يوناني سكندر دغه سيمه ونيوله او بيا دلته دېره شو. نوموړي د پروان په سيمه كې د "اسكندريه قفقاز" په نوم يوه كلا هم ودانه كړه. څېړونكي او پلټ...
ميدان وردګ ::: دافغانستان دتاریخي جغرافيې څرنګوالی له کتاب څخه
كابل ته له ډېرو نږدو ولايتونو څخه يو هم ميدان وردګ دى چې د كندهار كابل په لويه لار پروت دى ددې ولايت يوه بله مهمه نښه دا ده چې د كابل او غزني تر مينځ واقع شوى دى هغه مهال چې غزني د افغانستان پلازمېنه وو نو په ميدان وردګ يې ډېره اغيزه وه او بيا چې ك...
"افغان" له افغانستانه مشر دی
د پښتو ادبیاتو معصر تاریخ کتاب څخه د"افغان" کلمه داسلام دخپریدو نه دمخه په ډیرو زړو متونو اولرغونو اثارو کښې دځینو مؤرخینو په قول د" اووه ګانه" ، "ابګان"،"اپه ګان" ،"اوګان "،"اوغان " او &qu...
ارزګان :: دافغانستان دتاریخي جغرافيې څرنګوالی له کتاب څخه
ارزګان د افغانستان له ولايتونو څخه يو ولايت دى چې پخوا د كندهار په نايب الحكومتۍ پورې تړلى و. نو په دې توګه دسر شمېرنې د وېش له بابته هم د هېواد په جنوب زون پورې اړه لري خو كه چېرې د افغانستان نخشې ته وګورو نو دغه سيمه نسبتاْ مركزي حثيت لري او د بامي...
كندهار::دافغانستان دتاریخي جغرافیې څرنګوالی له کتاب څخه
كه څه هم د كندهار په اړه د "زرنجيانا"، زابل او اراكوزيا د ساكو له زياتو سيمو څخه ورتېر شو مګر د درنګيانا ساكو يې ژوند ورلنډ كړ. د كوروش مړپنه 530 مخزيږدي سره سمون خوري" ( زيار،پښتو او پښتانه32 مخ) . د دريم داريوش په مهال چې هخامن...
ننګرهار
ننګرهار د ګندهارا د هېواد په مينځ كې هغه لرغونې سيمه وه چې د هېواد په ختيز كې پرته ده. كه چېرې د پخوانۍ ګندهارا سيمې د ننګرهار ختيز پلوته له سترګو تېرې كړو نو له كنړ نه راواخله تر پېښوره بيا اټك ته رسيږو. له هغه ځايه حسن ابدال راځي ورپسې ټكسلا ده چ...
په هندوستان کې د پښتنو پاچاهانو
د تاریخي ډوله قیصو څو بېلګې د تاریخ فرشته او د هندوستان تاریخ په حواله ویلی شو چې ؛پښتانه په دویمه لیږدي پېړۍ کې د کیسي غره له لمنو نه د اباسین لمر لویدیزې غاړې ته را وڅخېدل د لاهور له راجا سره یې په پنځو میاشتو کې ۷۰&...