سمسور

استوګن/ مېشت - ماهر احسانزی

• 1 کال دمخه (13/03/2023)
• ماهر احسانزی
• 665

هغوی چې له هېواد بهر اوسېږي، هلته کورنۍ لري، ژوند لري، بهر مېشتي افغانان يې وبولو که په بهر کې استوګن افغانان؟

دلته بحث د (مېشت ) او ( استوګن) دی.

استوګن له ( هست ) ریښې څخه اخیستل شوی، چې وروسته ترې ( ه) غورځېدلې او پر (استوګن ) بدل شوی دی.  (هست ) د موجود او پيدایښتي مانا ورکوي. (استوګن ) له مېشت سره توپير لري، خو زموږ  د ژبې لیکوال او په تېره رسنوال ورته ډېر پام نه کوي. 

استوګن هغه چاته ویل کېږی چې د یوې سیمې اصلي اوسیدونکی وي، پلارنی ځای يې وي. په عامه بڼه تذکره، کلی کور او مړی ژوندی يې ور پورې تړلی وي، دغسې سیمې خلکو  ته استوګن وايې. که یو څوک د ننګرهار وي خو  اوس په کابل کې اوسیږي، دی د ننګرهار استوګن دی. مانا دا که دی چاته ووایې چې زه د ننګرهار استوګن یم ، مانا يې داده چې اصل ځای يې ننګرهار دی ، نه دا چې اوس په ننګرهار کې اوسېږي.

مېشت :

د ( استوګن ) په لوستلو سره به طبعا لږو ډېر پر دې پوه شوي یاست چې ( مېشت) اوس هغه مانا نه لري چې پخوا مو په ذهن کې وه.

مېشت ، مقیم  ته وايې چې اصلي استوګنځی دې نه وي، او س مهال پکې ژوند تېروې. یو بل دا ممکن یوه بله ولسوالي وي، بل ولایت وي او یا بل هېواد وي. موږ و تاسو ټولو اوریدلي او لوستلي :

بهر مېشتي افغانان، اروپا مېشتي دوستان ، کابل مېشتي او ...

دلته موخه داده چې دا خلک اصلا د اروپا ، کابل او ... سیمو نه دي خو اوس پکې اوسیږي، پر همدې بنسټ يې مېشت بولي. مېشت د اوسیدو په مانا دی.  

بیټ نیکه وايې:

مېنه ستا کې موږ مېشته یوو – بل د چا په مله تله نه یوو.

مېشتیدل ، مېشت والی ، مېشته او ... بېله مانا لري او استوګن، استوګنه، استوګنځی نه دا چې سره دواړه بېلې مانا وې ، دا کلمې هره یوه يې بېله مانا ورکوي.

ښه ده چې د نا استوګن سفیر خبره هم دلته روښانه شي. 

مثلا:  افغانستان بلجیم ته سفیر لېږي، خو ورته وايي چې له دې سفارته باید د ناروې او هالنډ چارې هم کنټرول شي، دا سفیر د بلجیم لپاره استوګن او د ناروې او هالنډ لپاره د افغانستان نا استوګن سفیر دی.

استاد ګل رحمان رحماني او ضیاالرحمن حسرت راسره پکې مرسته کړې ده .