ادبي ليكنې
ما په منګي کې پراټې راوړې دینه
یونلیک: د غره د شنې خندا شور ته نرۍ نرۍ کږې وږې لارې ورماتې شوې دي، مخې ته ګڼ پاخه او سپېره خولي کورونه راوځي، تپ او لوګي د کوڅو د نغریو له شوره ورو ورو د اسمان شنو ته لاره باسي. ټکنده غرمه پرې د خپلې لوږې تاو سړوي. په دې کوڅو کې په مټې...
ايا نيمه فاصله (half space) په پښتو کې اړينه او ګټوره ده؟
له ښه اړخ څخه ليکل کېدونکو (RTL) ژبو لکه عربي، فارسي، اردو، پښتو او نورو کې د الفبا بعضي توري د ټايپ پر وخت په اوتوماتيکه توګه سره مښلي او بعضي يې نه سره مښلي. د مثال په توګه که «م» اول وي او «ا» په پسې وي، بيا سره مښلي او &la...
ادبيات ګنې غير شعوري دي؟
زموږ په ادبي حلقو کې دا ذهنيت عام دى، چې هنر په لويه کې او ادبياتو او شاعري په وړه کې د پنځګر يوه غير شعوري هڅه ده او که شاعر په خپل شعر کې شعوري د يو څه ځاىولو هڅه وکړى، شعر په يوه وسيله اوړي، چې بيا ورته شعر نه معر وايي. راځئ، چې دا وګورو، چ...
اوېستا او له پښتو ژبې سره يې تړاو
اوېستا او له پښتو ژبې سره يې تړاو لنډيز: اوېستا د کومې ژبې نوم نه دى... په دې باب ډېر مشکل پرابلم دا دى، چې د اويستا له مذهبي متنونو څخه پرته په دغه ژبه کوم متن يا سند نه دى موندل شوى، بلکې په دې باب هېڅ داسې سند نه دى موندل شوى، چې د کوم خاص...
بلا او څراغونه
د دروېش دراني د يوه مشهور غزل بيت دى: په دې نور پسې سپېڅلو خلکو مه ځئ يوځاى شوي دي، بلا او څراغونه راځئ د دې بيت د پټو ماناوو د راسپړلو هڅه وکړو: دا بيت د نور، سپېڅلو خلکو، بلا او څراغونو پر څلورو بنسټي مفاهيمو ولاړ دى، چې د بيت دا نور توکي...
بړېڅ
بړ ېڅ د پښتنو يوه مشهوره قبيله ده چې زموږ پښت پو هان (نسب پيژ ندونکي) يې د سړ بن د ټو لنيز ګروپ پورې تړي او په سړ بني پښتنو کې د ښر خبون په ښاخ ور ګد يږ ي. د هند په کيمبريج تا ريخ (Cambridge History of India) کې د لر غو ني ار يا يي کتاب رګ ويدا په ح...
تسکینوونکې خاطره
جلال اباد مېشتو یارانو ته پته ده چې په دې وروستیو کلونو کې مې د ښار په ختیځه برخه کې د کابل سیند پر غاړه ځانته کور جوړ کړ. د مازیکر له لمانځه وروسته به مې سنبل له ګوتو ونیوله او تر تېر ماښام به مو د سیند له موسیقۍ او د لمر له غروبې نندارې نه خوند اخی...
خوندورې بوختیاوې
لنډۍ د ولسي ادب تخیلي پانګه ده، چې د زړه هر احساس او فکر پکې له ویرې پرته بیان شوی کېږي. په لاندینیو لنډیو کې د یوې منتظرې مینې د وصل شیبې پای ته رسېږي، تر زهرو تریخ انتظار په سلګیو دی، دوه زړونه له ډېرې مینې رپ نیولې او ساګانې د ساعت ستنو ته پ...
د کره کتنې زاویه
کره کتنه د ادب پوهنې یوه مهمه برخه ده. دلته اثر د شته معیارونو له مخې( دا معیارونه له وړاندې په نښه وي، کتابونو کې راغلي) د ښه او بد تعریف مومي. کره کتنه کې اثر ارزول کېږي، دا ارزونه خپل معیارونه لري او دا هم ده چې د کره کتنې معیارونه هم متغیر دي او...
هندو ولې خپل مسلمان ملګري پسې ليکل کړي وو؟
که زياتی ونه کړم، داسې ورځ به نه وه چې ما پکې د جلال آباد ښار ټولې کوڅې ګز و ګام کړې نه وي، جواليتوب هم سخت کار وي، که څه وي يا نه، ته به يې په تمه لالهانده ګرځې؛ خو ما په کې ايله دومره توره کړې وه چې د ډنډ غاړې "کلتارسنګ" هندو مې انډيوال کړی و او ست...