سمسور

ولې مارکیټینګ کوو؟

• 3 کاله دمخه (16/04/2021)
• عبدالوارث امیري
• 2049

نړۍ د هرې ورځي په تېريدو سره د نويو بدلونونو شاهده وي، دا بدلونونه، له سياسي، ټولنيز، فرهنګي، ساينسي، او ټکنالوژيکي بدلونونو نيولې ان تر اقتصادي بدلونونو پوري او....

پخوا معمولا داسې و، چې هر هغه هيواد او ملت به له نورو مخکښ و، چې غښتلى پوځ او جنګي برلاسي به يې درلوده، او همدغه هيواد، ملت او قوم به د خپل دغه ځواک په اساس سيمه اداره کوله، خو د وخت په تېريدو سره چې نړۍ انکشاف وکړ، هر اړخېز بدلونونه پکې په ټولو برخو خصوصا په اقتصادي برخو کې رامنځته شول، نو خلک ديته متوجې شول چې په نورو د راج چلولو غوره لار اقتصادي پياوړتيا ده، دوى ددغه ستر هدف د عملي کېدا لپاره د مختلفو اجناسو په توليد لاس پورې کړ، او بالاخره دېته متوجې شول چې د توليد شوي جنس لپاره بازار، (مارکيټ) او مشتريان په سه قسم راجلب کړي، دا چې توليد، بازار او د مشتريانو جلب( مارکيټينګ)  سه شى دى دلته پرې بحث کوو. 

لومړى توليد: 

د انسانانو د اړتياوو د پوره کيدو په موخه د اجناسو او خدماتو له چمتو کولو څخه عبارت ده، يا توليد د انساني غوښتنو د ارضا په خاطر د مطلوبيت ايجادولو ته وايي  توليد مختلف عوامل لري، لکه کار، ځمکه، ماشين، ودانۍ  پانګه او داسې نور، د دې ټولو مواردو له تشريح ډډه کوم، يوازې يې پېژندنه بسنه کوي، که يې معرفي کړم ښايي موضوع بله خوا لاړه شي! 

بازار: 

په عادي مفهوم سره بازار هغه ځاى ته ويل کېږي چېرته چې اجناس اخستل او خرڅول کېږي، اما په اقتصاد کې دغه لفظ موږ په پراخه مانا سره استعمالوو، په دې مانا چې د اجناسو اخيستل او خرڅول د موبايل، انټرنيټ، تيلګراف، واټساف او يا هم نورو ارتباطي وسايلو د شتون په اساس هم صورت نيولى شي. 

د  فروفيسور  R Chapman  له نظره د بازار اصطلاح له ځاى سره اړيکه نه لري، بلکې هميش له جنس، اخيستوونکې او خرڅوونکې سره چې مستقيما يو له بل سره په رقابت کې وي، رابطه ساتي. 

پورته مواردو ته په کتو ويلاى شو، چې بازار يو مېکانيزم ده، چې له  اخسيتوونکو او خرڅوونکو سره د اجناسو او خدماتو د بيو په تبادله کې همکاري کوي. 

بازارونه په مختلفو ډولونو ويشل شويدي، له ځينو يې يادونه کوم 

1  د وخت په اساس بازار 

2  د موقعيت په اساس بازار

3 د رقابت د ماهيت په اساس بازار 

او داسې نور پورته ذکر شوې بازارونه هر يو بېل، بېل خواص او ځانګړنې لري، موږ ترې دلته چشم  پوشي کوو. 

له دغو ډولونو علاوه د توليداتو د زيادښت له امله او په بازار کې د شديد رقابت له امله بازارونه په نورو برخو هم تقسيم شويدي، لکه مکمل رقابتي بازار، نامکمل رقابتي بازار او انحصاري بازار. 

پورته مو توليد او بازار وپېژندل، راځو اوس خپل اصلي مقصد ته چې مارکيټنګ (بازارموندنه) ده، توليد او بازار مې ځکه در وپېژندل چې د مارکيټنګ دوه نه بيلېدونکې برخې دي. 

مارکيټنګ( بازار موندنه) د ژوند د معيار جوړولو وسيله ده چې له امله يې، انساني غوښتنې لومړى تشخيص او وروسته بيا د همدغو غوښتنو د پوره کيدو لپاره د توليد پلان او توليد صورت نيسي. 

يا مارکيټنګ يوه پروسه ده، چې لومړى د مشتريانو ضرورتونه مشخصوي او بيا همدغو ضرورتونو ته د ځواب ويلو او قناعت ورکولو عمليه ترسره کوي، يا هم موږ داسې وايو، مارکيټنګ يوه پروسه ده چې په هغې کې افراد او مختلف ګروپونه ګډون لري، ترڅو خپلې غوښتنې د توليداتو د تبادلې په اساس ترلاسه او پوره کړي.  

د بازارموندنې يو عالم  Willim j stanton  بيا وايي بازارموندنه د کاروباري فعاليتونو مجموعه ده، چې د مشتريانو د رضايت د ترلاسۍ په موخه د توليداتو پلان جوړونه، قيمت ايښودنه ، اشتهارات او د توضيع سيستم منظموي، او له دغه لارې د خلکو رضايت ترلاسه کوي.

همدارنګه د پورته تعريفونو برعلاوه، د عصري بازارموندنې( مارکيټنګ) لپاره نور تعريفونه هم شتون لري، يوه ډله وايي د مارکيټنګ عصري نظريه په مشتري او د هغه په رضايت تکيه کوي، يا د عصري مارکيټنګ په مفهوم بازارموندنه د توليد په نظريه شروع او د مشتري په رضايت پاى ته رسېږي.

په هر صورت بازارموندنه په عصري(اوسنۍ) نړۍ کې يوازې د ګټې د لاسته راوړلو په موخه نه ترسره کېږي، بلکې ځيني نور اهداف هم لري لکه 

• د عصري بازارموندنې د پاليسيو عملي کول 

• د ضرورت په وخت کې د مناسبو کړنو ترسره کول

• په بازار کې د موجوده وظايفو غښتلې کول 

• د ښو نتايجو د ترلاسه کولو په موخه د نويو پلانو، طرحو، پاليسيو او اقداماتو ايجاد او پلي کول 

موږ دلته د پاليسيو له جوړولو يادونه وکړه هدف دادى چې يو جنس توليد کوو، نو په راتلوونکې کې به دغه جنس په بازار کې څومره مشتريان ولري؟ ايا چلش به پېدا کړي؟ له نورو جنسونو سره به په مارکيټ کې رقابت وکړي؟ ايا د خلکو رضايت به ترلاسه کړي؟ د دې په خاطر چې دغه ټول موارد په نظر کې ونيسو او وشو کولى چې توليد کامياب کړو نو پاليسي جوړوو. 

پورته نقاطو ته په کتو د مارکيټنګ ضرورت پيښېږي دا چې ولې مارکيټنګ کوو، په ځينو مهمو برخو يې بحث کوو. 

لومړى:  د خرڅلاو د زياتوالي په موخه، د مارکيټنګ په کولو سره په خرڅلاو کې زياتوالى راځي، چې له امله يې د انسانانو د ژوند معيارونه لوړيږي، دا چاره د ملي عايد د زياتېدا لامل هم ګرځي. 

دوهم:   د مستهليکينو د ذوق د پېژندنې په خاطر، مشتريان کوم ذوق لري، د عايد سطحه يې څومره ده، ژوند يې په کومه سطحه کې ده، د دغه جنس د اخيستنې لپاره ذهنا اماده دي او کنه؟ او ديته ورته نورو پوښتنو د ځواب په موخه. 

  دريم:  د استخدام د زياتوالي په موخه ، څنګه وشو کولى چې په مختلفو سيمو کې د جنس د فروش په خاطر ماهره خلک استخدام کړو؟ او هم جنس د مشتريانو تر لاسونو پوري ورسوو. 

څلورم:  په رقابت کې د مخکې توب په خاطر:  نفوس د هرې ورځې په تېريدو سره زياتېږي او ورسره توليدات هم زياتېږي، له دې علاوه د ساينس او ټکنالوژۍ د پرمختګ په اساس د خلکو ژوند هم د هرې ورځې په تېريدو سره مصروفه کېږي، نو په دغه ټولو چيلنجونو د بريالي کېدا په خاطر مارکيټنګ کوو، ترڅو وشو کولى چې  د مولد اړيکې له مستهلک سره ټينګې کړو، وخت يې ضايع نه کړو او هم د مستهلک استوګنځي ته خپل توليدات په ښه شکل سره ورسوو. 

همدارنګه اشتهارات( اعلانات) چې موږ يې د مارکيټنګ د ملا تير ګڼو د اجناسو او خدماتو په کيفيت لوړونه، پېژندنه او خرڅوونه کې مهم رول لري او هم د مثبتي سيالۍ د رامنځته کيدا لامل ګرځي. 

په لنډ ډول يې خلاص کوم چې مارکيټنګ موږ ددې لپاره کوو، چې له نورو ډېر مشتريان ولرو، جنس په ښه قيمت سره خرڅ کړو، په مارکيټ کې رقابت وکړو، د مشتريانو ذوق معلوم کړو، جنس د مشتريانو تر کورونو ورسوو، او هم ګټه تر لاسه کړو. 

ماخذونه: 

ناصري، پوهنيار عبادالله، د بازارموندنې مديريت (1397) 

نورمل، پوهنوال محمد زبير، قيمت او د قيمت جوړښت(1393) 

دوديال، پوهاند محمد بشير، صنعتي اقتصاد (1396) 

صافى، پوهنيار عتيق الله، د بازارموندنې اساسات (1395)