سمسور

به جرات می توان گفت که حمله سازمان یافته و گسترده طالبان به مرکز ولایت کندز، یکی از بزرگ ترین تقابل نظامی بین این گروه و دولت در چند سال گذشته می باشد. طالبان اوایل صبح دوشنبه مرکز شهر کندز را از چند طرف مورد حمله قرار داده اند و مبادرت به یک درگیری طولانی و سازمان یافته با نیروهای امنیتی دولتی کرده اند. کندز در چند وقت پیش گذشته نیز شاهد درگیری شدید بین طالبان و نیروهای دولتی بوده است. اما درگیری هایی چند وقت پیش گذشته با اینکه از نظر سنگینی و تحمیل خسارات و تلفات به طرفین درگیری گسترده بود، اما حمله ای که دوشنبه این هفته از سوی طالبان تدارک دیده شد، به مراتب گسترده تر بوده است. حمله دوشنبه این گروه به کندز نشان می دهد که طالبان حساسیت زیادی نسبت به کندز داشته و در تلاش است تا با بکارگیری توانایی نظامی خود این شهر را تحت تصرف قرار دهد.

حمله گروهی طالبان به شهر کندز، از سوی تحلیلگران با تبصره های متفاوت روبرو شده است. برخی از کارشناسان اقدام طالبان به حمله گسترده به کندز را مانور سیاسی نظامی از سوی این گروه برای بزرگ نمایی در همزمانی با سالگرد تشکیل دولت وحدت ملی و همچنین در همزمانی با برگزاری اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد می دانند. به باور این تحلیلگران طالبان می خواهند با اقدام به این حمله و حتی با در دست گرفتن شهر کندز، دارای یک مرکز مهم در داخل افغانستان شده و از این آدرس وارد تعامل امتیازگیرانه سیاسی شوند. با توجه به اینکه از سوی دولت افغانستان همواره به گفتگوهای صلح تاکید شده است، می توان گفت ممکن است این هدف در نزد سران طالبان وجود داشته باشد، اما با توجه به اینکه نیروهای امنیتی اعلام کرده اند که از سقوط کندز جلوگیری خواهند کرد، دسترسی طالبان به این هدف چندان آسان نخواهد بود.

از سوی دیگر شماری از تحلیلگران به این باورند که حمله گسترده طالبان به شهر کندز، نشان می دهد که طالبان در تلاش برای تغییر ساحات نبرد می باشد. پیش از این شدت جنگ و مرکزیت و ثقل درگیری هایی که از سوی طالبان تدارک دیده می شد، بیشتر بر نواحی جنوبی و جنوب غربی و شرق کشور بود. اما اکنون دیده می شود که این مرکزیت تغییر کرده است و طالبان در تلاش هستند که در شمال کشور متمرکز شوند. اگرچه با تدارک لشکرکشی که از سوی معاون اول رییس جمهور جنرال دوستم در بخش هایی از شمال کشور صورت گرفت، این گروه از ساحات غربی شمال عقب رانده شد، اما اکنون دیده می شود که توانایی این گروه در بخش هایی دیگر از شمال یا شمال شرقی کشور، در حال گسترش است. طالبان از چندی به این سو در ساحات مختلف بدخشان دست به عملیات زده اند و اینک دیده می شود که در شهر کندز نیز از سوی این گروه مبادرت به حمله بسیار گسترده می شود.

البته موضوع تغییر جغرافیای جنگ چیزی است که از سوی برخی از تحلیلگران مورد توجه قرار می گیرد. به باور این کارشناسان سازمان دهندگان منطقه ای جنگ در افغانستان در تلاش هستند که مرکز و ثقل جنگ به شمال کشور منتقل شود. از سوی برخی از کارشناسان به این نکته نیز اشاره می شود که انتقال مرکز جنگ به شمال به خاطر اهداف فرا منطقه ای است که در جنگ افغانستان وجود دارد و البته این اهداف بیشتر بر اساس منافع سازمان دهندگان بین المللی و منطقه ای جنگ صورت می گیرد.

آنچه در خصوص اصل جنگ می توان گفت این است که منافع این جنگ هرگز نصیب مردم افغانستان نمی شود. زیرا در این جنگ چه اینکه در شمال کشور باشد و یا اینکه در جنوب کشور صورت گیرد، برای مردم افغانستان منافعی وجود ندارد. تنها چیزی که از این جنگ برای مردم افغانستان قابل تصور است، هزینه های سنگین و خسارات سنگین مالی و انسانی است که از اثر جنگ بر مردم افغانستان و جامعه افغانستان تحمیل می گردد. جنگ باعث کشته و زخمی شدن مردم، از دست رفتن دارایی های مردم و نا امید شدن مردم نسبت به آینده می شود. از همین رو است که دیده می شود شماری زیادی از مردم دست به مهاجرت زده و راهی کشورهای دیگر می شوند. با این امید که بتوانند زندگی بهتر و آرام تری برای خویش تدارک ببینند.

به هر حال چیزی که در این حمله از سوی برخی از تحلیلگران قابل توجه به حساب آمده است، اینکه طالبان همزمان با ورود به برخی از مناطق شهر کندز، عکس های یادگاری را به نشر رسانده اند که این نشان می دهد طالبان رویکرد خویش را تا حدودی تغییر داده اند. گرفتن عکس یادگاری با داکتران شفاخانه کندز و عدم مزاحمت نسبت به کارمندان این شفاخانه یکی از نشانه ها در تغییر رویکرد طالبان می باشد. طالبان پیش از این در جریان جنگ های خود از خشونت بسیار شدید کار می گرفتند ولی به نظر می رسد اکنون این رفتار تغییر کرده است. اگر طالبان رفتار خود را تغییر داده اند، پس بهتر این است که از طریق سیاسی و از راهی غیر از جنگ در پی محقق سازی اهداف خویش باشند.

سرخط ورځپاڼه