سمسور

با وجود این که بسیاری‌ها به کمک‌های هند با دید شک می‌نگرند و آن را نوعی رقابت با پاکستان می‌پندارند؛ اما هند همواره دوستی بی‌خطر برای افغانستان بوده است.

هند در سه دهه‌ی گذشته بیش از 2 میلیارد دالر به افغانستان کمک کرده که بیشتر این کمک‌ها در ساختن سرک‌ها، کلینک‌ها، مکاتب و... به مصرف رسیده است. 

این کشور سالانه صدها بورسیه به محصلان افغان می‌دهد و صدها محصل تا اکنون در این کشور تحصیل کرده اند. هند همچنان تا سال 2012 میلادی 10.8 میلیارد دالر در افغانستان سرمایه گذاری کرده است.

افزون بر کمک‌های هند، این کشور از محبوبیت خاصی در میان افغان‌ها برخوردار است. چنانچه در نظرسنجی‌هایی که سال‌های گذشته صورت گرفته، افغان‌ها هند را کشوری محبوب می‌دانند که نقش مثبتی در افغانستان بازی کرده است. 

 این که هند در افغانستان به جنگ نیابتی با پاکستان بپردازد، دور از تصور نیست؛ اما چنین جنگی در واقع نمی‌تواند به ضرر افغانستان باشد، زیرا پاکستان همواره در تلاش مداخله در امور داخلی افغانستان بوده و هند به هیچ وجه نمی‌خواهد پاکستان به منافع‌اش در افغانستان دست یابد. این مساله می‌تواند به افغانستان کمک کند تا هم دست پاکستان را از مداخله در کشور کوتاه کند و از سویی هم با امتیازاتی که هند در بدل عدم مداخله پاکستان می‌دهد، پایه‌های اقتصادی‌اش را محکم کند.

حکومت جدید پس از گرفتن قدرت، تلاش کرد تا اعتماد اسلام آباد را دوباره به دست آورد و به نحوی نشان دهد که به صداقت پاکستان نسبت به آوردن طالبان به میز مذاکره باور دارد و از این رهگذر امتیازاتی نیز به این کشور داد. 

از جمله لغو قرارداد تجهیزات نظامی که حامد کرزی، رییس جمهور پیشین از هند در خواست کرده بود و فرستادن افسران افغان برای آموزش‌های نظامی به اکادمی نظامی پاکستان؛ اما خبر مرگ ملا محمد عمر در پاکستان، به  تعویق افتادن دور دوم مذاکرات صلح و تشدید حملات در کابل، صبر دولت‌مردان افغانستان را لبریز کرد. 

رییس جمهور غنی هفته گذشته در یک نشست خبری مستقیماً انگشت انتقاد را به سوی پاکستان بلند کرده و تاکید نمود که از این کشور برای افغانستان پیام جنگ فرستاده می‌شود. هر چند رییس جمهور برای بهبود روابط با اسلام آباد قربانی‌های زیادی داده بود؛ از جمله روابط نزدیک با هند و چنین واکنشی غیر منتظره بود؛ اما با حمایت مردم افغانستان مواجه شد. 

امنیت ملی افغانستان نیز تاکید کرد که حلقات خاصی از نظامیان پاکستانی در حملات خونین اخیر دست داشته اند. سخنگوی امنیت ملی تاکید کرد که جنگ در افغانستان بین الافغانی نیست، چون در چند سال اخیر ثابت شده که طالبان توسط هیچ فرد افغان رهبری نمی‌شد، بلکه چند افسر نظامی پاکستان رهبری این گروه را به عهده داشتند.

اظهارات صریح حکومت، نشانه‌یی روشن از قطع امید از همکاری صادقانه‌ی پاکستان در مذاکرات صلح و پایان دادن به جنگ 13 ساله است. 

این واکنش حکومت کابل می‌تواند چراغ سبزی به هند باشد، از سویی هم افغانستان می‌تواند از نزدیکی با هند و بهبود روابط با این کشور، به عنوان اهرم فشاری بر پاکستان استفاده کند. 

با وجود این که یک هیات عالی رتبه‌ی حکومت افغانستان برای گفتگو با مقامات پاکستان به این کشور سفر کرده است؛ اما بر اساس آنچه رسانه‌های پاکستانی گزارش می‌دهند، مقامات این کشور چیز تازه‌یی برای گفتن ندارند، بلکه صرف به گفتن این که به همکاری ها با حکومت افغانستان ادامه می‌دهند و آنان خواستار صلح در افغانستان و منطقه اند، اکتفا کرده اند.

اما این حکومت افغانستان است که تصمیم نهایی را خواهد گرفت، آیا به روابط متشنج با پاکستان به امید این که طالبان را به میز مذاکره می‌آورند، ادامه خواهد داد؟ یا با بهبود روابط با هند، برای شگوفایی اقتصاد کشور تلاش کرده و منافع پاکستان را زیر فشار خواهد برد؟