- 4 کاله دمخه (21/09/2020)
- مجید قرار
- 1120
روز گذشته، در پی ولگردیهای نامیمون در اکناف شهر، چندین تن از باشندگان کشور، به شمول منسوبین امنیتی شهید و زخمی شدند. در یک حادثه، افراد مسلح وارد یکی از شفاخانههای شهر گردیده، دکتورانی را که یکی از حامیان این افراد ولگرد را معالجه میکردند، لت و کوب نموده، تحقیر، اهانت و زخمی نمودند.
این فقط یک نمونهی تکراری، از اعمال ولگردهاییست که گاهی با استفاده از نام مقدس جهاد و به بهانهی تجلیل از هفتهی شهید، و گاهی با بهانههای دیگر، نظم و ثبات پایتخت را به چالش میکشانند و قانون را زیرپا میکنند.
بدون شک، یکی از عمدهترین اعراض ضعف دولتها در جوامع عقب ماندهی جهان ما، موجودیت باندهای مسلح غیرمسوول و غیر دولتی اند. اکثراً سیاسیون بدین فکر هستند که نگهداشت گروههای غیرمسوول و حمایت از آنها باعث تقویت پایهی آنها در دولت میگردد، ولی از این غافل اند که این باندها، عمدهترین علت ضعف دولتهاییاند که خود در جستجوی پایهی قوت در آن اند.
سیاسیون حامی باندهای غیرمسوول از این غافل اند که حضور در یک موقف ضعیف، در داخل یک دولت قوی، بهتر از داشتن یک موقف قوی در یک دولت ضعیف است. البته ضعف حکومتها و نهادهای قانونی، بالنوبه، تاثیرات سوء خود را بر جوانب مختلف زندگی یک جامعه میگذارند، که این تأثیرات، واضحاً به یک قشر، یک سمت و یا یک قطب جامعه منحصر نمیماند، بلکه به همهی اکناف و اقشار جامعه فراگیر میشود و از آن فتنهیی بر پا میخیزد که مطابق به حکم قرآن کریم که میفرماید: "از فتنه و عذابی ترس بدارید که به ظالمان تان منحصر نمیماند."
موجودیت گروههای فتنهانگیز، ماجراجوی و مسوولیت ناشناس، علاوه بر اینکه حاکمیت قانون را به چالش میکشند، باعث تحریک قطبهای مقابل، و ایجاد زمینهی نزاع، تقابل خشونتآلود و شکل گرفتن رقابتهای مضر و منفی میگردد.
ما در طی سیزده سال گذشته، شاهد حضور گسترده این گروهکها، و همچنان، شاهد حمایت افراد عالیرتبهی دولتی از این گروههای ولگرد بودیم که باعث ایجاد رقابت مضر در عرصههای مختلف به شمول تخطی از قانون، رقابت در تاراج منابع، غصب زمینها، اعمال فساد در دستگاه دولت و حتی رقابت در جاسوسی و مراجعه به بیگانهگان شده است.
سیاسیون افغانستان، این گروهها را بر اساس تجربهی "داشته به کار آید"؛ نگهداری میکنند، ولی از یاد میبرند که اینها، اگر فرضاً چند روز، برای کسب مصلحتها و منافع زودگذر بکار آیند، جامعه و نسلهای آیندهی ما قیمت گزاف این دست آوردهای زودگذرسیاسیون را خواهد پرداخت.
مهلکهای را که ضعف دستگاه دولتها برای یک جامعه ببار میآورد، به مراتب وخیمتر و وقیحتر از عواقب از بین رفتن مصالح زودگذر اشخاص و گروههای سیاسی است. چون جامعهیی که پایههای آن، به سبب ضعف دستگاه دولت به تزلزل و ضعف میگراید، کشتییی نیست که تنها و تنها مخالفین این گروهها و اشخاص حامی ولگردها در آن زندگی میکنند. این اشخاص و گروهها باید بدانند که سرنوشت و آیندهی همه ما به سرنوشت نهادهای قانونی و دولتی این مملکت تعلق دارد. در اینجا باز هم حدیث پیامبر اکرم صلی الله علیه وسلم قابل ذکر است که جامعه را به یک کشتی تشبیه میکند و میفرماید: اگر دست کسی را که در این کشتی سوراخ میسازد، نگیرید؛ همهی تان غرق خواهید شد.
از سوی دیگر، این یک حقیقت تاریخی است که هیچکس در طول تاریخ نتوانسته است که یک افغان، خود را بر یک افغان دیگر، با اعمال زور تحمیل کرده باشد. ضربالمثلی که میگوید، افغان را با زور به جنت برده نخواهید توانست ولی با رضا و دلاسایی با شما به دوزخ خواهد رفت، یک ضربالمثل محض نیست، بلکه یک درس و تجربهی مهم جامعه شناسی این سرزمین است.
بهتر این است تا سیاسیون ما مدبرانه عمل نموده از پرورش مارهایی که خداناخواسته، روزی، خود ایشان و اولادهای ایشان را خواهند گزید، بپرهیزند. بدون شک، رهایی از اسباب خشونت؛ رهایی از فلاکت، فقر و محرومیت را در پی میآورد و یگانه راه نجات است.
سرخط ورځپاڼه